– जनकमान डंगोलनेपालमा मानव अधिकारको नाउँमा विदेशीको खेताला गर्ने संस्थाहरु थुप्रै छन् । यिनीहरुको काम भनेको ब्यबस्था बदल्न आन्दोलन गर्ने देखि आफ्नो यारिहरु पक्राउ पर्रेको समयमा जुलुस, धर्ना दिने र नारा लाउने सम्मको काम हो । विदेशीको संस्थाको खेताला भए पछी जस्तो सुकै मै हुँ भन्ने जंगेहरु पनि यिनीहरु देखि थर्रर हुन्छन् ।
केहि दिन अगाडी अनेक थरिको दर्जाले सुशोभन भएका खेतालारुपी मान्छेलाईनी अख्तियार लाग्यो । यस्तो समयमा हिन्दी उखान “चोर–चोर, मौसेरा भाई” एकजुट नहुने त कुरै भएन ।
“सार्बजनिक स्थल” भन्नाले अस्पताल देखि स्कुल सम्मलाई बुझाउँछ । त्यस्ता परिसरमा ध्वनी प्रदुषण गर्न पाईदैन । ठूलो स्वरले समेत बोल्नु समेत हुन्न भनेर भन्छन् । देश विदेश घुमेर आएका खेतालाहरूलाई यस्ता कुराहरुको ज्ञात पक्कै पनि नभएको हैन । यो चुस्स डाम्ने डाम्नाकारले पनि सात समुन्द्रपारि पुगेर आएको भएर देखेको कुरा सक्कल बमोजिम बयान गरि दिएको हुँ ।
उहिले पञ्चायत कालमा एउटा उखान थियो । उखान राणा शाहीको पालामा आविष्कार भएको होला तर पञचायतकालमा समेत त्यो उखानले राम्रै संग फल्ने फुल्ने मौका पाएको थियो ।
उखान अनुस “बाउलाई काट्छु आमालाई बाँध्छु” भनेर पुलिसमा जागिर खानु पथ्यर्यो रे । खांटी नेपाली बुझ्नेहरुले यसको अर्थ सजिलै सँग बुझ्न सक्छन् ।
पुलिस भनेको छुच्चो पेशा । सबै तह र तप्कासंग घुलमिल हुने ह्याउ नभएका मान्छेहरु पुलिस बन्न सक्दैन । पुलिस बनेसी परि आको खण्डमा “बाउलाई काट्ने आमालाई बाँध्ने” हुत्ति र ह्याउ हुनु पर्दछ । त्यो भनेको कानूनको नजरमा दोषी देखिएको खण्डमा आफ्नै जननीलाई समेत छोड्नु हुन्न भन्ने हो ।
अख्तियार भन्ने अड्डा पनि त्यस्तै हो । कानूनको पालना नगर्ने जो सुकैलाई पनि उसले उजुर बाजुरको आधारमा पक्रेर थुन्ने आदेस दिन सक्छ । प्रमाण पुगेन भने छोडिन्छ पुगेको खण्डमा न्यायमूर्तिको आदेशमा ठिंगुरा लगेर जाक्न लाउछ ।
अनेक थरिको नामले विभूषित भएका ठूला माछा अर्थात ह्वेल माछाको वर्गीकरणमा परेका विदेशी खेतालाहरुका मौसेरा भाई माथि अख्तियार लाग्यो । उजुर बाजुर नपरेको भए अख्तियारले पुलिस लाएर पक्कै पनि पक्डाउ गर्दैन थिए ।
विदेसी खेतालाहरुका मौसेरा भाई पक्राउ पर्ना साथ म त असाध्य रोगको बिरामी हुँ । हस्पताल लैजा भने । भोलि पिलित्त भो भने अर्को दशा बोक्नु पर्ला भनेर अस्पताल पुर्याए । यमराजका दुश्मनहरुले साधारण विस्तारामा राखेर उपचार गर्ने खालका रोगी हैनन् । यिनलाई त सुविधा सम्पन्न आई.सी.यु भन्ने जिनिसमा राखेर ओखती गर्नु पर्छ भनेर सिफारिस गर्दिए । यमराजको सत्रुसंग जोरी खोज्ने कसले ?
चोरले म चोर, डाँकाले म डाँका, फटाहाले म फटाहा कहिले पनि भन्दैनन् । चोर, डाँका र फटाहा भनेका अपराधी हुन । कानूनले गर भनेको काम नगर्ने र नगर भनेको कम गर्नेहरुलाई अपराधी भनेर अथ्र्याई दिएको छ त्यसैले खेतालाहरुका मौसेराभाई त्यो दर्जामा परे ।
हाम्रो मान्छे निर्दोष छन । थुन्न पाईदैन ¤ मुद्दा फिर्ता गरेर रिहा गर भन्दै खेतालाहरुले अस्पतालमा गएर माईक घन्काएर नारा लाए । अस्पताला माईक बजाउनु हुन्न भन्ने ती खेतालाहरुलाई भन्ने कोहि मईकालाल निस्केनन ।
अभियोग लगाइंदैमा अपराधी भइंदैन । हो होईन भनेर छानबिन गर्दैमा कोकोहोलो मच्चएाको देख्दा “चोरको खुट्टा काट” भन्दा सक्कली चोरले फुत्त खुट्टा झिकेको जस्तो भयो कि भएन ?
खेतालाका मौसेरा भाई सद्दे चरित्रका थिए भने तिनका पक्षमा दुई बीस कालाकोटेको जन्ती जुटाएर लोक हसाउने काम किन गरे ? नेपालको ईतिहासमा नाम लेखाउन भनेर पक्कै पनि यस्ता कार्य गरेका पक्कै पनि हैनन होला ।
पत्रकार भनेको राज्यको चौथो जिनिस रे भनेर भन्छन् । यी जिनिसको काम नारद मुनि जस्तै हो । हिन्दु शास्त्रमा वर्णन नारद मुनि भनेको देखेको र सुनेको कुरा लोकलाई सुनाउँदै हिड्नु हो ।
खेतालाकै हलमा मिस्सिएर नारद मुनिको काम गर्ने रवीन्द्र मिश्र नाम गरेका मनुवा छन् । बिना दाम तिनका उद्गार सुन्न पाईन्न । नारद मुनिको जस्तो पवित्र र महान भूमिकालाई लात हान्दै तिनले “मेरो नैतिकताले यस्तो बारेमा बोल्न र लेख्न मिल्दैन” भनेर सामाजिक संजालको भित्तामा डाम्ड़ेसी कुरो सक्की गो नि ¤ तर तिनैले सेतो लुगा कालो मसिले “भ्रस्टाचारिलाई कारबाही गर” भनेर किन लोकलाई देखाउदै हिंडे ? लहरो तान्दा पहरो गर्जिन्छ । एउटा ह्वेलमाछोलाई समाउँदा अरु थुप्रै ह्वेल माछाहरु पनि ठिंगुरा जाकिन सक्ने भयले यो सबै नौटंकी देखाएका हुन् । नेपालमा अहिले श्री ३ जुद्ध महाराज छैनन् । यदि यो समयमा श्री ३ जुद्ध महाराजको सर्खार भएको भए ५ जना साक्षी जुटाएर यिनीहरुलाई छप्काउन पक्कै पनि पाइन्थ्यो होला नि, हैन ?
प्रकाशन मितिः २०७३ वैशाख २३ गते बिहीबार
Nepalese Rupee Exchange Rate