सशस्त्र
जनयुद्धबाट स्थापित एनेकपा माओवादीको एजेण्डा हो संविधानसभा । राजनीतिक दलहरूबीच
राजनीतिक सहमति हुन नसक्दा पहिलो संविधानसभाले संविधान निर्माण गर्न सकेन । विघटन
भयो । दोश्रो संविधानसभाको निर्वाचन मंसिर ४ गते हुँदैछ । चुनावी मैदानमा
प्रतिस्पर्धा गरिरहेका, जनाधार भएका राजनीतिक दलहरू संविधानसभाले
विगतमा संविधान बनाउन नसक्नुमा एकले अर्कोमाथि दोष लगाइरहेका छन् । मतदाताहरूमाथि
सक्दो भ्रम छरिरहेका छन् । बास्तविक र यथार्थ लुकाइरहेका छन् । पहिचानसहितको
संघियता, संविधानसभाबाट संविधानको चुनावी नारा दिइएको अग्रगामी शक्ति मानिएको
एनेकपा माओवादीले दुई तिहाई बहुमत बिना भोलिका दिनमा संविधान निर्माण नहुने
बताइरहेको छ । एनेकपा माओवादीबाट फुटेर गएको क्रान्तिकारी देशभक्त नेतृत्व दोश्रो
संविधानसभा निर्वाचन देश र जनताको हित अनुकूल छैन, यसको बहिष्कार
गर्नु बाहेक देश र जनताको सर्वोत्तम हितकालागि अर्को विकल्प छैन भनि चुनाव
वहिष्कार अभियान लिएर जनताहरूकहाँ पुगेको छ । वास्तवमा भन्ने हो भने नेपालको चुनाव
भारत, अमेरिका, युरोपेली महासंघ लगायतलाई लागेको छ । दोश्रो
संविधानसभाको निर्वाचन सम्पन्न गराउन विदेशी शक्तिहरू प्रत्यक्ष रुपमा लागेका छन्
। देश पनि चुनावमय बनेको छ । १२४ वटा राजनीतिक दलका उम्मेदवारहरू २४० स्थानमा
प्रत्यक्ष चुनाव लडिरहेका
छन् । मतदाताहरू समक्ष राजनीतिक दलका नेताहरू अ–आफ्नो
घोषणापत्र लिएर पुगेका छन् । मतदाताहरूबीच चुनावी चर्चा चलेको छ ।
संविधानसभाले
नेपाल एउटा स्वतन्त्र, सार्वभौमसत्तासम्पन्न गणतन्त्रात्मक राज्यको
रुपमा रहि भविष्यमा शासन गर्न संविधान निर्माण गर्ने हो । प्राचीन भूमि नेपालले
विश्वमा आफ्नो उचित र सम्मानित स्थान ग्रहण गरी विश्वशान्तिको उत्थान,
मानव
कल्याण र देशमा आर्थिक समृद्धिको लागि पूर्ण योगदान दिने वातावरण बनाउनु पर्दछ ।
नेपाली जनताबीच समानता हासिल गर्न प्रतिवद्ध लोकतान्त्रिक शाषन व्यवस्थाको स्थापना
गर्न, जातीय, लैंगिक र सबैखाले विभेदलाई प्रतिबन्ध लगाउने,
जातीय
र लैंगिक समानता र राष्ट्रिय एकता प्रवद्र्धनकालागि संविधानसभा हुनुपर्दछ ।
नेपालको वर्तमान अवस्थामा भारतद्वारा अति हस्तक्षेप र प्रभाव पारिएको छ । नेपालको
राष्ट्रियता सर्वाधिक संकटमा छ । भारतले संविधानसभा निर्वाचन सफल पार्न सबैखाले
सहयोग गर्ने प्रतिवद्धता जाहेर गरेको छ, यसले गर्दा स्वाभिमानी, देशभक्त
नेपालीहरू संविधानसभा निर्वाचनबाट तर्सिएका छन् । कम्युनिष्ट अनुशासन र नैतिकतामा
बाँधिएका नेपालका कम्युनिष्ट कार्यकर्ता चुनावबाट तर्र्सिएका छन् । चुनावमा पैसाको
खोलो नै बग्ने भएको छ । साम, दाम, दण्ड, भेद
अपनाएर चुनावी मैदानमा पार्टीका उम्मेदवारहरू उत्रिएका छन् । संविधान
निर्माणकालागि भन्दा पनि शासन गर्न राजनीतिक दलहरूले चुनावलाई उपयोग गर्न थालेका
छन् । दोश्रो संविधानसभाले झन संविधान निर्माण गर्न नसक्ने देखिन्छ । संविधानसभाले
निर्माण गर्ने संविधान विवादरहित सबै पक्षलाई मान्य हुनु पर्दछ । दुई तिहाई
बहुमतले बनाउने संविधान दिगो हुन सक्दैन । राष्ट्रिय सहमति अनिवार्य छ । आगामी
निर्वाचनमा दुई तिहाई बहुमत कसैको आउँदैन । नेपालमा राजतन्त्र फालेर गणतन्त्र
स्थापना गर्न खोजिएको छ । राजनीतिक दलहरूको चरित्र, नैतिकता,
कार्यशैली
हेर्दा गणतन्त्र स्थापना गर्न सक्ने, संघीय राज्य स्थापान गर्न सक्ने हुत्ति,
क्षमता
र मति दलहरूमा देखा परेको छैन । जनताले चुनावमा भाग त लिने भएका छन् तर त्यसको
सदूपयोग नहुने निश्चित छ । चुनावी मैदानमा चुनावी अभियानमा मतदाताहरूलाई गलत ढंगले
उपयोग गर्न खोजिनु राम्रो होइन । चेतनाभया । (प्रकाशित मिति २०७० कार्तिक ७ गते
बिहीवार)