प्रधानमन्त्री ओलीको भारत र चीन भ्रमण

पहिलोपटक संविधानसभाबाट संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको संविधान २०७२ निर्माण र जारी भएपछि नेकपा एमालेका अध्यक्ष खड्ग प्रसाद ओलीको नेतृत्वमा नेपाल सरकार गठन भयो । भारतले आफूले दिएको सुझाव नमानेको भन्दै आर्थिक नाकाबन्दी गर्‍यो । जसजसले जे–जे निर्देशन दिन्छ त्यो मान्न सकिंदैन, नेपाली राष्ट्रवादसँग सम्झौता गर्न सकिंदैन भनेर संविधान निर्माणमा सक्रिय नेपालका राजनीतिक दलका शीर्ष नेताहरुले अडान लिए, नेपाली जनताहरुले साथ सहयोग दिए ।

इतिहासमा भुल्नै नसकिने कष्ट नाकाबन्दीका कारण नेपाली जनताले पाए । भारत र चीनले के सुझाव दिएको थियो रु नेपालका राजनीतिक दलहरुले के मानेनन् रु त्यसका बारेमा धेरै अडकल र अनुमान गरिएको छ । वास्तविकता सार्वजनिक भएको छैन । युरोपेली महासंघको क्रिश्चियन धर्म परिवर्तन महाअभियान र बढ्दो कुटनीतिक चलखेलले नेपालबाट आफूहरु असुरक्षित रहेको भन्ने भनाई चीन र भारतको रह्यो । नेपाल भूमिबाट चीन र भारतका विरुद्ध कुनै किसिमको षडयन्त्र हुन नहुने अडान दुबै राष्ट्रले लिए । चीन र भारत दुई विशाल छिमेकीको बीचमा रहेको नेपालले भारत र चीनलाई चिढाउने, पश्चिमा राष्ट्र र युरोपेली महासंघलाई रिझाउने काम गर्‍यो भने नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय द्वन्द्वको केन्द्रमा परिणत हुनेछ । नेपालको शान्ति, राजनीतिक स्थिरता र विकास सबै खलबलिने छ ।

नेपालले चीन र भारतसँग विकास साझेदारी, आर्थिक साझेदारी गर्नु पर्दछ । कुनै बेला एकले अर्कोलाई जानी दुश्मन ठान्ने चीन र भारतबीच यतिखेर आपसी सम्बन्ध सुध्रिंदै छ । चीन र भारत दुबै मिलेर नेपालको विकासमा हात बढाउने अवसर आएको छ ।

युरोपेली महासंघ शक्तिशाली राष्ट्र चीन र भारत सम्बन्ध सुदृढ हुन नदिन नेपाल भूमि प्रयोग गरी चीन र भारतलाई नानाथरिको दुस्ख दिन चाहन्छ, यसलाई नेपालले पूर्ण निषेध गर्नु पर्दछ । तबमात्र भोलीका दिनको सम्बन्ध कायम हुनेछ । चीन र भारत मिलेर नेपालको विकासमा सहयोग गरे भने एक दशकमै नेपाल पनि युरोपेली मापद्दण्डमा पुग्ने प्रवल सम्भावना छ । वर्तमान समयमा विश्वको कुटनीति जटिल बन्दै गएको छ ।
प्रधानमन्त्री ओलीको भारत भ्रमणबाट अझै भारत सन्तुष्ट हुन सकेको छैन । भारत नेपालसँग पञ्चशीलको सिद्धान्तमा होइन विशेष सम्बन्ध राख्न खोज्दछ । यसको छिनोफानो हुनै पर्दछ । चीनसँग नेपालको सम्बन्ध वर्तमानमा राम्रो देखिएको छ ।

प्रकाशन मितिः २०७२ चैत्र १८ गते बिहीवार