– प्रवीण अधिकारी
एकदिन कुनै राजाले आफ्नो राजसभामा सभासदहरु संग कुरो राखे -तिमीहरु मध्ये कसैले यो ब्रह्माण्डमा ईश्वर भएको प्रमाण दिन सक्छौ ? सबै सभासदहरु सोच्न थाले तर उत्तर फर्काउन सकेनन अंतमा एउटा मंत्रीले भन्यो ‘महाराज, म भोली यो प्रश्नको उत्तर लिएर आउने प्रयास गर्छु ! सभा सकिएपछी ती मंत्री राजाको प्रश्नको जवाफ दिन सक्ने मान्छे खोजी गर्न भनी हिडे ! जादा जादै बाटामा उनले कुनै गुरुकुलमा पढ्ने बिद्द्यार्थी भेटे ! त्यो मंत्रीलाई चिंतित मुद्रामा देखेर बिद्द्यार्थीले सोध्यो - मन्त्री ज्यू तपाई ठिक ठाक त् हो ? यसरी हस्याङ्ग फस्यांग गर्दै कतातीर हिड्नु भयो ?
मंत्रीले भने - तिम्रो गुरुकुलको गुरुभा ठाउँमा ईश्वर भएको कुराको प्रमाण खोज्न जादैछु ! विद्यार्थीले भन्यो ‘यत्तीकोलागि गुरुजीको मा किन गई रहनुहुन्छ ? म नै दी हाल्छु नी ! भोली पल्ट ती मंत्रीले ती विद्यार्थीलाई लिदै राजसभामा पुनः उपस्थित हुन् पुगे र राजाका सामु बिन्ति बिसाए ! ‘सरकार यो विद्यार्थीले हजुरको प्रश्नको उत्तर दिनेछ ! उतिखेरै विद्यार्थीले राज सभामा एक कचौरा दूध माग्यो ! राज दरवारबाट एक कचौरा दूध ल्याएर ती बीद्यार्थीलाई दिइयो ! दूध पाएपछि, दूध भरिएको कचौरामा एउटा उम्लो डुबाएर त्यो बिद्द्यार्थी उभिइ रह्यो ! छिन छिनमा दूधमा डुवाएको उम्लो निकाल्दै हेर्दै गर्न थाल्यो ! धेरै वेर बितेपछी राजाले रिसाएर ती बिद्द्यार्थीलाई भने ‘तिमीले दूध नपीइ किन बसिरा ? दूधमा उम्लो डुबाएर के हेरी रा छौ ? विद्यार्थीले जवाफ दिए ‘मैले सुनेको छु दूधमा नौनी हुन्छ रे त्यही खोज्दै छु ! राजाले भने ‘तिमीलाई थाहा छैन दूध उमालेर त्यसलाई बेस्सरी मथे पछी नौनी निस्किन्छ ? विद्यार्थी ले हास्तै राजालाई जवाफ फर्कायो - ‘हे राजन, त्यसरीनै ईश्वर यस संसारमा चारै तीर व्याप्त छन् तर यो दूधमा नौनी मिसिएझै अदृश्य छन् ! ईश्वरलाई निकै तपस्या गरेपछी मात्र प्राप्त गर्न सकिन्छ !’ राजा त्यो जवाफ सुनेर संतुष्ट भए र पुनः सोधे ल भन त् ‘आखिर यी ईश्वरले गर्छन के ?
ती विद्यार्थीले सोधे महाराज यो प्रश्न ‘गुरु बनेर मलाई सोधिएको हो कि चेलो भएर ?’ राजा ले भने , ‘शिष्य भएर ’ ! विद्यार्थीले भने , त्यसो हो भने ‘राजन यो कस्तो आचरण हो ? शिष्य सिंहासनमाथि बस्ने अनि गुरु जमीनमा ’ यो त् मिलेन नी ! राजाले तुरुन्त उक्त विद्यार्थीलाई सिंहासनमा बसाएर आफु उसको ठाउमा उभिए !त्यसपछी त्यो दृश्य व्याख्या गर्दै ती विद्यार्थी बोले , ‘ईश्वरले राजालाई रंक र रंकलाई राजा तुरुन्त बनाईदिन सक्छन ! जसरी अहिले मलाई बनाए !
(अधिकारीको फेसबुक वालबाट साभार)
(अधिकारीको फेसबुक वालबाट साभार)